utinam

ŭtĭ-nam, adv. [ut, II. A.], a particle or wishing, oh that! I wish that! if only! would to heaven! would that! etc.

I.

Affirm atively.

A.

Alone.

1.

With primary tenses: Ar. Hem! aspecta: rideo. De. Utinam, male qui mihi volunt, sic ri deant! Plaut. As. 5, 1, 13:

utinam quae dicis, dictis facta suppetant!

id. Ps. 1, 1, 106:

utinam mea mihi modo auferam quae huc adtuli salva,

id. Aul. 3, 2, 19:

utinam id sit, quod spero,

Ter. And. 5, 4, 28:

utinam sciam ita esse istuc,

id. Hec. 4, 1, 21:

atque utinam ipse Varro incumbat in causam!

Cic. Att. 3, 15, 3:

(Tibur) Sit meae sedes utinam senectae!

Hor. C. 2, 6, 6:

utinam hinc abierit in malam crucem!

Plaut. Poen. 3, 6, 4:

cui quidem utinam vere fideliter abundiente auguraverim,

Cic. Rep. 4, 8, 8 (from Non. p. 469, 15).—

2.

With secondary tenses: Am. Homo hic ebrius est. So. Utinam ita essem! Plaut. Am. 2, 1, 24:

utinam lex esset eadem, quae uxori est, viro!

id. Capt. 4, 6, 7:

utinam esset mihi Pars aequa amoris tecum,

Ter. Eun. 1, 2, 11:

utinam, Quirites, virorum fortium atque innocentium copiam tantam haberetis,

Cic. Imp. Pomp. 10, 27:

utinam promissa liceret Non dare!

Ov. M. 2, 51: Me. Fugit te ratio. So. O utinam istuc pugni fecissent tui! Plaut. Am. 1, 1, 230:

quod utinam ipse fecisset,

Quint. 10, 1, 131:

o utinam primis arsisses ignibus infans Idque ego passa forem!

Ov. M. 8, 501:

atque utinam aut verus furor ille aut creditus esset Nec comes hic Phrygias umquam venisset ad arces!

id. ib. 13, 43.—

3.

Elliptically, without a verb:

habetis sermonem bene longum hominis, utinam non impudentis!

not, I trust, Cic. de Or. 2, 88, 361:

Caesaris... cursus quid efficiat, exspecto: utinam aliquid simile Parthicis rebus (sc. efficiat),

id. Att. 7, 11, 7:

ego adero, atque utinam tu quoque eodem die,

id. ib. 13, 22, 4; cf. id. N. D. 3, 31, 78.—

B.

Esp. after quod: Quod utinam me suis arquitenes telis mactasset dea! Att. ap. Non. p. 341, 25 (Trag. Rel. v. 52 Rib.):

quod utinam inspectare possis timorem de illo meum,

id. Ep. ad Brut. 1, 4, 7:

quod utinam minus vitae cupidi fuissemus!

Cic. Fam. 14, 4, 1; Sall. J. 14, 21; cf. App. Flor. 4, p. 359, 22; cf.

elliptically: quod utinam, iterum utinam, tuo tamen commodo!

Cic. Att. 13, 48, 1.—

II.

Negatively: utinam ne and utinam non (equally in use), oh that... not; would that... not: utinam ne in nemore Pelio securibus Caesa accidisset abiegna ad terram trabes, Enn. ap. Cic. Top. 16, 61:

quod utinam ne Phormioni id suadere in mentem incidisset!

Ter. Phorm. 1, 3, 5:

illud utinam ne vere scriberem!

Cic. Fam. 5, 17, 3:

haec ad te die natali meo scripsi, quo utinam susceptus non essem, aut ne quid ex eādem matre postea natum esset!

id. Att. 11, 9, 3:

Clitus utinam non coëgisset me sibi irasci,

Curt. 8, 8, 7:

utinam liberorum nostrorum mores non ipsi perderemus?

Quint. 1, 2, 6:

utinamque non pejora vincant,

id. 9, 3, 1; cf.:

utinam non inquinasset (Afranius) argumenta puerorum foedis amoribus,

id. 10, 1, 100:

utinam nec... nec,

would that neither... nor, Phaedr. 4, 6, 6 sq.